Publicaties, factsheets en links over fysieke belasting
Hieronder vind je factsheets met cijfers over fysieke belasting, een overzicht van publicaties op het gebied van fysieke belasting en links naar enkele praktische websites.
TNO doet jaarlijks onderzoek naar de arbeidsomstandigheden in Nederland (zie ook TNO Monitor Arbeid). De cijfers worden inzichtelijk gemaakt in factsheets. Onderstaande factsheets gaan over fysieke belasting.
De belangrijkste cijfers over fysieke belasting in een overzicht:
Factsheet Fysieke Belasting 2024 (pdf)
Factsheet Fysieke Belasting 2023 (pdf)
Factsheet Fysieke Belasting 2022 (pdf)
Factsheet Fysieke Belasting 2021 (pdf)
Factsheet Fysieke Belasting 2020 (pdf)
De belangrijkste cijfers over sedentair (zit-)gedrag:
Factsheet Zitten tijdens werk 2024 (pdf)
Factsheet Zitten tijdens werk 2023 (pdf)
Factsheet Zitten tijdens werk 2022 (pdf)
Factsheet Zitten tijdens werk 2021 (pdf)
De belangrijkste cijfers over beeldschermwerk in Nederland:
Factsheet Beeldschermwerk 2024 (pdf)
Factsheet Beeldschermwerk 2023 (pdf)
Factsheet Beeldschermwerk 2022 (pdf)
Factsheet Beeldschermwerk 2021 (pdf)
Instructie werkplek inrichten 2022 (pdf)
Tips voor thuiswerken in coronatijd:
De belangrijkste cijfers en tips voor fysieke overbelasting voor de Hoe TOP Werk Jij campagne:
Factsheet lichamelijke overbelasting 2021 (PDF)
Factsheet lichamelijke overbelasting 2020 (PDF)
Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van maatregelen om werk gerelateerde aandoeningen aan het bewegingsapparaat als gevolg van fysieke belasting te voorkomen, is een literatuuronderzoek uitgevoerd.
Benieuwd hoe groot bijvoorbeeld de impact is van taakroulatie, tilhulpmiddelen, training en voorlichting? Lees in dit rapport wat de bevindingen zijn.
Veel zitten en onvoldoende bewegen brengen gezondheidsrisico’s met zich mee. Het verhoogt onder andere de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en diabetes type II. Het aandeel van deze ernstige aandoeningen als gevolg van langdurig zitten, brengt hoge zorgkosten met zich mee – naar schatting € 1,2 miljard per jaar. Het aantal doden dat is toe te schrijven aan langdurig zitten wordt geschat op bijna 21 duizend per jaar. De berekeningen berusten op de zittijd tijdens de gehele dag onder de gehele volwassen Nederlandse bevolking. Omdat meer dan de helft van het zitten op een werkdag tijdens het werk gebeurt, spreken we van een nieuw arbeidsrisico.
In de whitepaper “Zittend werk: stroomversneller voor de pandemie van leefstijlziekten” belicht TNO de omvang en risico’s van zittend werk, en de mogelijkheden om het tij te keren.
Binnen ‘MAPA Duurzaam fysiek werk’ is in 2019 gekeken naar sectoren met zwaar werk met als doel een beter beeld te krijgen van de stand van zaken, (on)mogelijkheden en drijfveren rond robotisering in relatie tot fysieke belasting. Lees hier het TNO rapport.
Beroepsziekten aan het bewegingsapparaat maken een aanzienlijk deel uit van alle beroepsziekten in Nederland en brengen persoonlijk leed en hoge maatschappelijke kosten met zich mee. In dit artikel kijken we naar aantallen, trends en risicofactoren van beroepsziekten aan het bewegingsapparaat. In 2020 is het aantal werknemers met een beroepsziekte aan het bewegingsapparaat geschat op 424.000, waarvan er 98.000 in dat jaar ontstonden. Trendcijfers over 2014-2020 laten een lichte maar significante daling in beroepsziekten aan het bewegingsapparaat zien. De samenvatting van het artikel is op de website van Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken te lezen, het volledige artikel staat achter een betaalmuur.
Wij Nederlanders hebben de twijfelachtige eer om Europees kampioen zitten te zijn. Fysieke onderbelasting, daar kleven ook best wat risico’s aan. Hoe komen we uit onze stoel? Lees dan het artikel hier.
Fysieke belasting op het werk kan leiden tot klachten aan het bewegingsapparaat. Het is een van de belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim en beroepsziekten. Preventie is daarom van belang, zowel voor werknemers en werkgevers als voor de maatschappij. Het inzetten van (bedrijfs)massage en bedrijfsfysiotherapie valt onder persoonsgebonden maatregelen in de TOP-strategie.
Wil je meer weten over meetinstrumenten voor fysieke belasting die door TNO zijn ontwikkeld en de inzet van (bedrijfs)massage en bedrijfsfysiotherapie? Lees dan het artikel hier.
Ondanks alle inspanningen van afgelopen decennia om de fysieke arbeidsbelasting te verminderen, is dit nog steeds een belangrijke oorzaak van ziekteverzuim en beroepsziekten. Dat roept de vraag op of er wel voldoende gebruik wordt gemaakt van de deskundigheid over fysieke belasting en preventief beleid. En of deze deskundigen wel op tijd worden ingeschakeld, zodat bronaanpak mogelijk is. In dit artikel doen we verslag van een onderzoek onder deskundigen op het gebied van fysieke belasting naar mogelijkheden om de impact van deze kennis te vergroten.
Open het artikel ‘Bronaanpak fysieke belasting en de inzet van deskundigen'(PDF)
De TOP-strategie is een vertaling van de arbeidshygiënische strategie die oorspronkelijk voor gevaarlijke stoffen en omgevingsfactoren is gedefinieerd. De TOP-strategie is specifiek voor fysieke belasting en begint dus bij de bron: het wegnemen van het risico.
TNO doet onderzoek naar de effectiviteit van exoskeletten en maakte op basis van eigen en andere onderzoeken de stand van zaken op. Het position paper “Exoskeletten voor fysiek zwaar werk” geeft een overzicht van waar we nu staan. Daaruit blijkt dat exoskeletten kunnen helpen om de fysieke belasting te verlagen, maar dat er voor gebruik in de praktijk nog wel wat haken en ogen aan zitten.
Open het position paper ‘Exoskeletten voor fysiek zwaar werk’ (PDF)
Ieder jaar tellen we 113.000 nieuwe werknemers met een beroepsziekte die veroorzaakt wordt door een te hoge lichamelijke belasting tijdens het werk. TNO zette alle cijfers en feiten op een rijtje in een uitgebreid rapport en factsheet. Erin staan ook veel aanknopingspunten voor een effectieve aanpak van fysieke belasting.
Open het artikel ‘Gerichte aanpak om lijf te sparen'(PDF) (verschenen in ‘Veiligheid & Preventie’ – december 2020)
Vooronderzoek voor het Programma Preventie Beroepsziekten van het Ministerie van SZW, TNO 2020
Open het TNO-rapport ‘Preventie beroepsziekten door fysieke belasting'(PDF)
Open het artikel ‘Robotisering en fysieke belasting – Het nieuwe lijfsbehoud?’ (PDF) (verschenen in Vakblad Arbo nr 7 2019, Vakmedianet)
Open het artikel ‘Bewust belast, beter belast. App helpt denkwijze veranderen (PDF) (verschenen in Vakblad Arbo nr 5 2019, Vakmedianet)
Open het artikel ‘BAS helpt bij je beeldschermwerk'(PDF) (verschenen in ‘Veiligheid & Preventie’, april 2017, Vakmedianet)
Rapport van PEROSH over kwantitatief meten van langdurig zitten op het werk. Open het document ‘Assessing sedentary behaviour’ (PDF).
Open het artikel Double DUTCH (PDF) (verschenen in Vakblad Arbo nr 4 2017, Vakmedianet)
Het Arboportaal geeft uitgebreide informatie over wet- en regelgeving en verschillende risico’s. Het Arboportaal is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De website is opgezet als startpunt voor werkgevers, werknemers en arboprofessionals die informatie zoeken over gezond en veilig werken.
Napo is de held van een reeks tekenfilms. Hij staat symbool voor een werknemer. Napo films zijn ideaal om de basisbeginselen van veiligheid en gezondheid op het werk op een aantrekkelijke en informele manier over te brengen. De films zijn niet bedoeld als diepgaande training over gezondheid en veiligheid op het werk, maar bieden een alternatieve, luchtige aanpak om de kennis over dit onderwerp te vergroten. Er zijn verschillende filmpjes die specifiek ingaan op fysieke belasting.
Wist jij dat 2 op de 5 werknemers in Nederland te maken heeft met lichamelijk belastend werk? Op deze campagnewebsite vind je onder andere lessen uit de praktijk en tips om lichamelijke belasting aan te pakken.
In Nederland zitten we gemiddeld 10 uur op een werkdag. Daardoor lopen we meer kans op ziektes zoals hart- en vaatziekten, diabetes type II, depressie, kanker en zelfs vroegtijdig overlijden. Gelukkig is de oplossing vrij simpel: regelmatig even opstaan en bewegen. Op deze campagnewebsite vind je onder andere lessen uit de praktijk en tips om in beweging te komen.